Türkiye Deprem Bölgeleri Nereler?

Türkiye jeolojik yapısında yer alan fay hatları nedeniyle deprem riski barındırmaktadır. Dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alan ülkemizde birçok şehirde deprem riski bulunduğunu söylemek mümkün. Bu nedenleTürkiye’deki deprem bölgelerini bilmek oldukça önemli. Türkiye’deki deprem riskiyle ilgili ihtiyacınız olabilecek tüm bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.

Türkiye'de Deprem Riski

Yazımızın başında da belirttiğimiz üzere ülkemizin birçok bölgesinde deprem riski bulunmaktadır. AFAD verilerine göre, Türkiye'nin %92'si deprem bölgeleri içerisinde yer almakta ve nüfusun %95'i bu riskli alanlarda yaşamaktadır. Ülkemiz sınırlarında yer alan Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Graben Sistemi gibi ana tektonik hatlar, Türkiye'nin depremselliğini şekillendiren temel unsurlardır. Bu durum afet yönetimi politikalarının ve kentsel dönüşüm çalışmalarının önemini daha da artırmaktadır. 2000 yılında düzenlenen (DASK) Zorunlu Deprem Sigortası da olası deprem durumlarında vatandaşların maddi güvenliğini sağlamak açısından önemlidir. Buna ek olarak, karşılaşılabilecek birçok hasara karşı kapsamlı bir güvenceye sahip olmak isteyen ev sahipleri konut sigortası hizmetini de değerlendirmektedir. Eğer siz de evinizi deprem ve diğer doğal afetlere karşı kapsamlı bir şekilde koruma altına almak istiyorsanız HDI Sigorta'nın Konut Sigortası hizmetinden yararlanabilirsiniz.

Türkiye Deprem Tarihi

Türkiye'nin deprem geçmişinde binlerce yıllık tarih boyunca sayısız yıkıcı afet bulunmaktadır. Öyle ki kayıtlara geçen MS 17'de günümüzdeki Manisa ve Uşak bölgesinde gerçekleşen Lidya Depremi bu geçmişi gözler önüne seriyor. Buna ek olarak Osmanlı döneminde kayıtlara geçen 1509 Büyük İstanbul Depremi (Küçük Kıyamet), 1766 Marmara Depremi ve 1855 Bursa Depremi gibi doğal olayları da her tarih boyunca her dönemde deprem yıkımıyla karşılaşıldığının göstergesi. Ülkemiz coğrafyasında meydana gelen yıkıcı depremler günümüzde de devam etmektedir.. Son yıllarda yaşanan 2011 (7.2 büyüklüğünde) Van Depremi, 2020 Elazığ Depremi ve 6 Şubat 2023'te 11 ili etkileyen Kahramanmaraş depremleri, depreme karşı daima hazırlıklı olmamız gerektiğini göstermektedir.

Türkiye Deprem Kuşakları

Türkiye Afrika, Arap ve Avrasya tektonik plakalarının kesişim noktasında yer almasından dolayı karmaşık bir jeolojik yapıya sahiptir. Ülkemizdeki deprem aktivitesi başlıca üç ana kuşak üzerinde yoğunlaşmaktadır:

• Kuzey Anadolu Fay Hattı
• Doğu Anadolu Fay Kuşağı
• Batı Anadolu Genişleme Kuşağı

Bu ana kuşakların yanı sıra Türkiye genelinde 485 adet diri fay segmenti bulunmaktadır.. Verilere göre bu segmentlerin 90'ı doğrudan yerleşim alanlarının altından geçmektedir. Deprem kuşaklarının dağılımı ve aktivite düzeyleri AFAD'ın Türkiye Deprem Tehlike Haritaları'nda detaylı olarak gösterilmekte olup, bu veriler yapılaşma politikaları ve kentsel dönüşüm projeleri için temel oluşturmaktadır.

Türkiye Deprem Bölgeleri

Deprem haritası ülkemizdeki fay hatlarının aktivitelerine göre hazırlanmış olup AFAD tarafından düzenlenmiştir. AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) tarafından hazırlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası, illeri beş farklı risk grubuna ayırmaktadır:

• Birinci Derece Deprem Bölgesi: En yüksek riskli alanlar
• İkinci Derece Deprem Bölgesi: Yüksek riskli alanlar
• Üçüncü Derece Deprem Bölgesi: Orta riskli alanlar
• Dördüncü Derece Deprem Bölgesi: Düşük riskli alanlar
• Beşinci Derece Deprem Bölgesi: En düşük riskli alanlar

Türkiye deprem bölgeleri ve şehirleri yukarıdaki risk grupları çerçevesince düzenlenmiştir. Risk grupları belirlenirken fay hatlarına yakınlık, zemin yapısı ve tarihsel deprem verileri dikkate alınarak hazırlanmıştır.

1. Derece Deprem Riski Fazla Olan İller

Ülkemizde deprem riski fazla olan iller birçok bölgede yer almaktadır.Deprem riski en yüksek olan bölgeler şunlardır:

• Marmara Bölgesi: İstanbul (özellikle Avrupa Yakası), Kocaeli, Sakarya, Yalova, Bursa, Bilecik, Çanakkale, Balıkesir
• Ege Bölgesi: İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Muğla, Uşak
• İç Anadolu Bölgesi: Kırıkkale, Kırşehir
• Karadeniz Bölgesi: Düzce, Bolu, Karabük, Bartın, Çankırı, Amasya, Tokat
• Doğu Anadolu: Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Siirt
• Akdeniz Bölgesi: Hatay, Osmaniye

2. Derece Deprem Bölgeleri (Yüksek Riskli İller)

Orta-yüksek riskli olarak değerlendirilen iller şunlardır:

• Marmara Bölgesi: Tekirdağ
• Karadeniz Bölgesi: Samsun, Ordu, Giresun, Artvin
• İç Anadolu Bölgesi: Eskişehir, Kütahya, Afyon, Çorum
• Doğu Anadolu Bölgesi: Erzurum, Kars, Ardahan, Ağrı, Iğdır, Malatya, Elazığ
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Diyarbakır, Batman, Şırnak, Adıyaman
• Akdeniz Bölgesi: Antalya, Adana, Mersin, Kahramanmaraş

3. Derece Deprem Bölgeleri (Orta Riskli İller)

3. derece olarak değerlendirilen illerde deprem riski nispeten daha azdır, ancak yine de önlem alınması gerekmektedir. Bu grupta bulunan şehirler şunlardır:

• Karadeniz Bölgesi: Sinop, Kastamonu
• İç Anadolu Bölgesi: Ankara, Konya, Kayseri, Yozgat, Nevşehir, Niğde, Aksaray
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Şanlıurfa, Mardin, Kilis

4. ve 5. Derece Deprem Bölgeleri (En Düşük Riskli İller)

Türkiye'de deprem riskinin en az olduğu iller şunlardır:

• Karadeniz Bölgesi: Trabzon, Rize, Artvin
• Marmara Bölgesi: Edirne, Kırklareli
• İç Anadolu Bölgesi: Karaman

Görüldüğü üzere, Türkiye’nin büyük bir bölümü deprem riski altındadır. Bu doğal afete karşı her zaman hazırlıklı olunmalıdır. Doğru bilgi, düzenli tatbikatlar ve güvenli yapılaşma ile deprem riski en aza indirilebilir. Ayrıca, sigorta hizmetlerinden yararlanmak, depremin neden olabileceği yıkıma karşı güvende kalmanın en etkili yollarından biridir. Tüm konut sahiplerine zorunlu kılınan DASK hakkında detaylı bilgi almak isterseniz Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) Nedir? yazımızı inceleyebilirsiniz.