Sigorta Sektöründe Vergi Uygulamaları
A. Sigorta Primleri Üzerinden Alınan Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler
A.1. BSMV (Gider Vergileri Kanunu)
Sigorta muamelelerine, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 33. maddesi F bendi uyarınca %5 oranında vergi uygulanmaktadır.
16.8.1991 tarih ve 20962 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 12.8.1991 tarih ve 91/2072 sayılı kararla BSMV oranı %5 olarak belirlemiştir. Söz konusu verginin yükümlüsü sigorta şirketleri olup, katma değer vergisinde olduğu gibi bu bir ara yükümlülüktür ve vergi netice itibari ile hizmetlerden yararlanan kimselere yansıtılmaktadır.
Ancak aynı kanunun 29. maddesine göre aşağıdaki istisnalar bulunmaktadır:
- Mükerrer sigorta muameleleri ile retrosesyon muameleleri dolayısıyla alınan prim, komisyon vesair paralar
- Biçilmemiş veya toplanmamış her türlü tarım mahsulleriyle tarım hayvanları için akdolunan zirai sigortalar dolayısıyla alınan paralar
- Nükleer rizikolara karşı yapılan sigortalar dolayısıyla alınan paralar
- Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları (hayat sigortalarında ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatlarının da ek teminat olarak verildiği sözleşmeler dahil) ve sağlık sigortaları ile ihracata ait nakliyat sigortalarında sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar
- İpotek finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar.
- Ayrıca Zorunlu Deprem Sigortası (D.A.S.K.) Primleri de her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Kanunun 31. maddesine göre, sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilirler. Böylece, iptal edilen BSMV’lerin sonraki dönemlerde indirimine imkan tanınmaktadır. Bir sonraki dönemde indirilemeyen vergiler, daha sonraki dönemlerin beyannamelerinde indirim konusu yapılabilir.
A.2. YSV (Yangın Sigorta Vergisi)
2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 5. bölüm 40. maddesine göre “belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler Yangın Sigorta Vergisi’ne tabidir.” Verginin mükellefi sigorta şirketleridir.
Yangın Sigorta Vergisi’nin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri nedeniyle alınan primlerin tutarı olup, tespit olunan matrah üzerinden ödenecek Yangın Sigorta Vergisi nispeti %10’dur.
A.3. Güvence Hesabı
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 14. maddesi ile oluşturulan Güvence Hesabı, 26.7.2007 tarih ve 26594 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Güvence Hesabı Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir.
Hesabın gelirleri şunlardır:
- Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar için tahsil ettikleri toplam net primlerin yüzde 1’i
- Her yıl sigorta şirketlerinin Yeşil Kart Sigortaları için tahsil ettikleri toplam net primlerin binde 5’i
Söz konusu yönetmeliğe göre Zorunlu Sigorta veya Yeşil Kart Sigortası yaptıranlardan aşağıdaki oranlarda kesinti yapılarak Güvence Hesabı’na aktarılır.
- Zorunlu sigorta yaptıranların net primlerinin yüzde 2’si oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları
- Yeşil Kart Sigortası yaptıranların net primlerinin binde 5’i oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları